ASPERGER SENDROMU NEDİR?

 

ASPERGER SENDROMU NEDİR?
Asperger Sendromunda Otizmde görülen İletişim, Etkileşim ve Hayal Gücü ile ilgili düzensizliklerin üçü birden çeşitli derecelerde görülür. Sözel olmayan İletişim aksaklıkları Otizmdekine çok benzer seyrederken, Asperger Sendromu'nda kişi sözel konuşma yetisine sahiptir; ayrıca akademik ve bilişsel yetiler normal ya da normalin üstünde gelişmiştir. Otizmde bireyin sosyalleşme ve insanlarla iletişim kurma isteği çok az ya da hiç yokken Asperger Sendromunda bu istek vardır; fakat AS'li birey küçük yaşlarda empati yetisi olması gerektiği gibi olmadığından arkadaş edinme,sohbet etme gibi sosyal alanlarda oldukça zayıf olabilir. Ayrıca AS'li çocuklarda anlam ve bağlam dışı konuşma (Semantik ve Pragmatik Gelişimsel Dil Bozukluğu ) görülür. Özellikle Ergenlik Çağı ile birlikte sosyalleşme isteği artar; fakat sosyal yetilerin aksaklığı ve/veya eksikliği nedeniyle AS'li birey çevresi ile sağlıklı iletişim kurmakta zorlanabilir; bu nedenle Ergenlik Çağı ile birlikte Depresyon AS'li bireylerin sıkça yaşadıkları bir durumdur. AS olan çocuklar genellikle geç farkedilir; AS tanısı 6 yaşından önce konulmaz; 6 yaşından daha erken yaşta Otizmi olduğu farkedilen AS'li çocuklara "iletişim sorunlu","atipik otizmli","semantik pragmatik" vb.gibi geçici tanılar konulabilir.
Semantik ve Pragmatik Gelişimsel Dil Bozukluğu, hem Otizmin hem de Asperger Sendromu ve diğer Otizm Spektrum Bozukluklarının ortak göstergesidir; bu problemi basitçe "anlam ve bağlam dışı konuşmak" ya da " anlamlı ve yerinde konuşmamak" şeklinde adlandırmamız yanlış olmaz.
 
ASPERGER SENDROMU BELİRTİLERİ :

* Göz temasının az olması, hiç olmaması ya da kalitesiz olması..Göz temasından kaçınma..(mutlak belirtiler)
* İletişimin sözel ve sözsüz mesajlarını değerlendirmede güçlük ..(örneğin donuk bakışlı ve soğuk tonlamalı bir "merhaba" ile, sıcak ve içten bir "merhaba" arasındaki mesaj farkını değerlendirme güçlüğü) (mutlak belirtiler)
* Arkadaş edinemede ve/veya arkadaşlığı sürdürmede güçlükler..arkadaş gruplarına girememe..(mutlak belirtiler)
* Anlam ve bağlam dışı konuşma (Semantik Pragmatik Gelişimsel Dil Bozukluğu) ..( örneğin: + bugün piknik yapalım mı? - (AS'li birey): Anatosaurus, 60 milyon yıl önce yaşamış bir dinazor türü..(mutlak belirtiler)
* Sınırlı ilgi alanı..aynı konuda yıllarca süren bitmek bilmeyen merak..takıntı derecesinde ilgilenilen konular..
* 5 duyu ile ilgili (ışık,ses,koku,tat ve dokunma) hassasiyetler ve/veya 5 duyu ile ilgili uyaranlara düşkünlük..
* Yüz ifadesinde, vücut duruşu ve tavırlarda uygunsuz/garip haller...(örneğin sizinle konuşurken yan durması)
* Fantastik hayal dünyası..
* Tekrarlayan hareket ve jestler,,stereotipiler.. (örneğin bir nesne ya da kendi etrafında dönmek, sallanmak,el - parmak hareketleri,yandan bakışlar,vb.)
* Ortamın/topluluğun ortak duygusunu/ruhunu hissetmede, sezmede güçlükler..ve buna bağlı davranış problemleri..(örneğin cenaze evinde şarkı söylemek)
* Literal algı..(örneğin : + bugün çalışmaktan kafam patladı.. - (AS'li çocuk karşısındakinin başına bakarak:) ama kafan patlamamış!?)
* Tekdüze ve monoton konuşma..kitaptan pasajlar okur gibi ezber konuşma..
* Ergenlik çağında sıkça karşılaşılan depresyon
* Matematik, Fizik,Kimya vb.kapalı uçlu bilimsel konulara eğilim
* Bazı objelere,nesnelere,eşyalara aşırı düşkünlük (nesneyi yanından ayıramaz, dışarı çıkarken dahi yanında bulunmasını ister)

Teşhis ve Travma
Aile gelen teşhis ile birlikte önce şok yaşar ve ardından teşhis travması yaşanır.  Tanı'nın/teşhisin reddi, birkaç doktora daha gitme isteği oldukça doğal süreçlerdir.  Eşlerin birbirini suçlaması, matem ve panik yaşanılan travmayı arttırır ve otizmli çocuklar bu süreçten olumsuz etkilenirler. Ayrıca kardeşler de bu süreçte zorlanırlar. En sağlıklısı aile bireylerinin, özellikle anne ve babanın tanı/teşhis ile başlayan süreçte psikolojik destek almalarıdır. Ayrıca otizm derneklerine üye olmak ve internet gruplarında aynı sorunu yaşayan aileler ile tanışmak oldukça faydalıdır.
Üye olunmasında fayda olan internet grupları :
Asperger - turk : üyelik başvurusu için tıklayın > http://health.groups.yahoo.com/group/asperger-turk/
ABA - Turkce : üyelik başvurusu için tıklayın > http://health.groups.yahoo.com/group/ABA-Turkce/
Bu gruplara üye olarak sizinle aynı/benzer sorunu yaşayan aileler ile görüş alışverişinde bulunabilirsiniz. Bu sizin hem zaman kazanmanızı sağlar hem de yeni dostlar edinmiş olursunuz.

Dr.Hans Asperger ( 18 Şubat 1906 - 21 Ekim 1980 )

Hans Asperger
Dr. Hans Asperger Viyana Tıp Fakültesini bitirdi ve Çocuk Psikolojisi alanında araştırmalar yaptı. 1944 yılında gözlemlediği çocuklardan dördünde " Otistik kişilik özellikleri " saptadı. Söz konusu çocuklar klasik otistik kalıplarına birebir uymuyorlar fakat Otizm üçlemesinde yer alan iletişim,etkileşim ve hayal gücü aksaklıklarının tümünü birden sergiliyorlardı. Empati yoksunluğu,  arkadaş edinmede yetersizlik, özel ilgi alanında aşırı yoğunlaşma ve sakar hareketler  çocukların sergiledikleri ortak davranış özelliklerinden birkaçıydı.  Çocukların sahip oldukları otistik özellikler ve buna bağlı özel yeteneklerin yetişkinlik çağlarında da devam ettiğini tespit eden Hans Asperger , otizm alanında ayrıca çalışmalar yapan ve otizm ile ilgili karamsar öngörülerde bulunan Leo Kanner'den farklı bir bakış açısı ile aşağıdaki iyimser yorumu yazmıştır :
" Otistik insanların toplumsal cemiyet hayatındaki yerlerini alacaklarından eminiz. Kendilerine düşen rollerini belki birçok insandan daha iyi bir şekilde yerine getirecekler..çocukluklarında büyük güçlükler yaşayan ve ailelerine, bakıcılarına tarifsiz kederler yaşatan otistik insanlarla konuştuk ve bunu teyit ettiler."
 Hans Asperger 2.Dünya Savaşı sonlarına doğru Hemşire Victorine ile birlikte otistik özellikler gösteren çocuklar için bir okul açar.  Ne yazık ki okul bir bombardıman sırasında yıkılır,  Hemşire Victorine ölür. H.Asperger'in ilk çalışmalarının yer aldığı birçok döküman kaybolur yada yok olur. H.Asperger'in çalışmaları İngilizce konuşulan ülkelerde uzun yıllar görmezden gelinir. Ölümünden kısa bir süre sonra (1981) İngiliz araştırmacı Lorna Wing " Asperger Sendromu" terimini onun çalışmalarını referans göstererek kullanır ve Asperger Sendromu bilim çevrelerince tanınır.
Hans Asperger'in ardından onun çocukluğu ile ilgili ilginç özellikler ileri sürülmüştür ; Hans Asperger'in çocukluğunda yanlız ve mesafeli olduğu, arkadaşlık kurmada zorlandığı iddia edilmiştir. Yabancı dile olan yeteneği, Avusturyalı bir şairin şiirlerine olan ilgisi ve bu şiirleri onlarla hiç ilgilenmeyen sınıf arkadaşlarına anlattığı, kendisini tekrar etmekten ve sık sık kendisinden 3.şahıs olarak bahsetmekten hoşlandığı söylenmiştir.
Dünyada AS ve Otizm
Dünyada Otizm ve Asperger Sendromu ile ilgili Kuruluşlar
Amerika Birleşik Devletleri
ARI..Autism Research Institute..http://www.autism.com
İngiltere
NAS..National Autistic Society..http://www.nas.org.uk