Doğuştan Çarpık Ayak-Pes Ekinovarus (PEV) yaklaşık her 1000 doğumdan 1’inde ortaya çıkan, çoğunlukla erkek çocuklarda görülen, bazen her iki ayakta olan doğumsal bir anormalliktir. Konunun detayını ve tedavi alternatiflerini çocuk Ortopedi uzmanı Gazi Zorer ile tartıştık.
Hocam PEV tanısı ne zaman konur ve tedavisi ne zaman başlamalıdır?
Günümüzde hamilelik sırasında düzenli ultrasonografi takipleri yapıldığında bu dönemde tanı konabilen bir ortopedik problemdir. Tanıda gecikme yoktur. Bebek doğar doğmaz tedavisine başlanmalıdır. Ayaktaki şekil bozukluluğunun sebebi, baldırdaki kasların kısa ve gergin olması nedeni ile ayakta tümüyle içe dönüklük ve ayaktaki eklemlerde kemikler arası ilişkilerin bozuk olmasıdır.
PEV’de eski ve yeni tedavi yaklaşımlarından bahseder misiniz?
Tedavide ayak eklemlerinde meydana gelen bir anlamda çıkık oluşmuş bozulma halini ayağı belirli pozisyonlara getirerek düzeltmek, baldır kaslarını bu sırada esneterek uzatmak, normal uzunluğa getirmektir. Bir anda yapılması mümkün olmayıp, aşırı zorlama ile ayakta dolaşım sorunları ortaya çıkabilir. Bu nedenle birer hafta ara ile 4-5 kez düzeltme ve alçılama yapılır.
Eskiden 10-15 kez alçı yapılır, buna rağmen büyük operasyonlara gerek kalırdı.
Son 10 yılı aşkın bir süredir Dünya'da popüler olan Ponseti tekniği ile hem daha kısa zamanda düzelme sağlanmakta, hem de ameliyat gerekse bile son derece basit bir cerrahi teknik ile tama yakın düzelme sağlanabilmektedir.
Dördüncü alçıdan sonra düzelme muayene ile ve gerekirse röntgen kontrolü ile değerlendirilir. Bazı ayaklarda topuk kemiği tam olarak düzelmeyebilir. Baldırdaki kaslar ve aşil tendonu adı ile bilinen yapı bu düzelmeyi engeller. Böyle bir durumda küçük bir cerrahi işlem yapmak gerekebilir. Hastane şartlarında hafif bir anestezi altında yapılan bu işlem çok küçük bir cerrahi bıçakla gerçekleştirilir. Aşil tendonu gevşetilerek topuk kemiğinin pozisyonu düzeltilir ve ayak normal şeklini alabilir. İşlem sonrasında dikiş atılmaz, yine bacak önceki alçılar gibi dizüstü alçıya alınır.
15 gün sonra alçı değiştirilir. Bir 15 gün daha kaldıktan sonra alçı tedavisine son verilerek cihaz uygulamasına geçilir. Bu aşamada amaç ayaklarda sağlanan düzelmenin korunmasıdır. AFO, Saint-Germain ateli, Ponseti cihazı gibi isimler altında çeşitli cihazlar kullanılabilir. Doğuştan çarpık ayak probleminin ana karakteristiği cihaz kullanılmadığı takdirde hemen çarpıklığın nüks etmesidir. Bebek en az 2 yaşına kadar çok yakın takip edilmelidir. Yürüme aşamasına geldiğinde özel yapım ayakkabılar kullanması gerekebilir. Ayağın tam şeklini alıp, tekrar nüks etmeyecek şekilde düzelmesi yürümeye başlamasından sonra olur. Çocuk ortopedisinin genel bir kuralı olarak, hastanın, çocukluk çağının sonuna kadar büyüme ve gelişmesi izlenmelidir. Her ne kadar 12 yaşında ayak son şeklini alsa da kızlarda 15-16, erkeklerde 17-18 yaşına kadar izleme sürdürülmelidir.
Bazen bu izlem sırasında ilave bazı operasyonlar yapılması da gerekebilir.
Sonuç olarak; doğuştan çarpık ayak hastalığında, doğumdan hemen sonraki 1-2 gün içerisinde tedavisine başlanarak ve doğru yöntemin iyi bir şekilde uygulanması ile hemen hemen tamamen normal bir ayak elde edilebilir. Ayak tabanı tam olarak yere basar, normal ayakkabı giyer ve çoğu zaman ayaktan bir tedavi gördüğü dahi ayırt edilemeyebilir. Tek taraflı olgularda problemli ayak diğerinden 1 numara küçük kalabilir, baldır kaslarında 1-2 cm. kadar kalınlık farkı olabilir. İki taraflı olgularda bu asimetriye rastlanmaz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder