Öğretimde Kullanılan Teknikler

Öğretim Teknikleri
 Öğretim materyallerini sunmada ve öğretim 
etkinliklerini yapılandırmada izlenen özel bir 
yoldur. 
 Teknik, bir öğretme yöntemini uygulamaya koyma 
biçimi, ya da sınıf içinde yapılan işlemlerin bütünü 
olarak tanımlanabilir.

Öğretim Tekniklerini Sınıflandırma
Yaygın Olarak Kullanılan Teknikler
A- Grupla Öğretim Teknikleri: 
 Beyin Fırtınası
 Soru-Cevap
 Drama ve Rol Yapma
 Benzetim
 Mikro Öğretim
 Eğitsel Oyunlar
 İkili ve Grup Çalışmaları 
 Grup 66
 Altı Şapkalı Düşünme

B- Bireysel Öğretim Teknikleri: 
 Bireyselleştirilmiş Öğretim
 Programlı Öğretim
 Bilgisayar Destekli Öğretim


Beyin Fırtınası
 Birden fazla kişinin bir araya 
gelerek, 
 bir konuyla ilgili yaratıcı fikirlerini 
tartışmaksızın açıklayarak, 
 birbirleriyle fikir alış-verişinde 
bulundukları, 
 bireyin yaratıcı düşünme gücünü 
geliştiren bir öğretim tekniğidir. 




Beyin Fırtınası Tekniğinde Amaç
 Bir konuya çözüm getirmek
 Karar vermek
 Hayal yoluyla düşünce ve fikir 
üretmek
Beyin fırtınası tekniği “Buluş fırtınası” olarak da bilinir.


Beyin Fırtınası Tekniğinin İlkeleri
 Olası bütün çözümler ileri sürülür
 Önerilen bir çözüm başka çözüm önerilerinin ortaya 
çıkmasını sağlar (Güdülenmiş çağrışım)
 Önerilen çözümleri (fikirleri) savunmak gerekmez. 
 Fikirler hızla ifade edilir ve yazıya geçirilir
 Fikirler değerlendirilir.
 Beyin fırtınasında seçilecek problem basit ve sınırlı olmalı, karmaşık ve çok genel problemlerden 
kaçınılmalıdır. 
 Seçilen konu (çözülecek problem) tartışılabilecek nitelikte ve öğrencinin ilgi alanı içerisinde yer almalıdır. 


Beyin Fırtınası Tekniğinin İşleyişi
 Amaç veya sorun saptanmalı
 Zaman sınırı getirilmeli
 Katılım sağlanmalı
 Eleştiri yapılmalı
 Tartışma sonunda bir analiz, değerlendirme ve yeniden örgütlenme yapılmalı.


Beyin Fırtınası Tekniği Kullanılırken Yapılması Gerekenler
 Serbest ve neşeli bir ortam yaratılmalı
 Uçuk fikirlerin ifade edilmesine izin verilmeli
 Değerlendirmenin zamanında başlaması sağlanmalı
 Tüm düşünceler numaralanmalı
 Fikir üretme tıkandığında sorun yeniden tanımlanmalı
 Yöneten eleştirel tutum takınmamaya özen göstermeli.
 Asla ses kayıt cihazı kullanılmamalı
 Kimseyle dalga geçilmemeli
 Çalışmayı başkalarının izlemesine izin verilmemeli
 Yeni fikirlerin üretilemediği durumlarda çalışma sona 
erdirilmeli.

Beyin Fırtınasının değerlendirilmesi:
a- Çalışmaya katılan herkesin katılımı ile, veya
b- Seçilecek küçük bir grup tarafından yapılabilir. 



Soru Cevap
 Her düzeyde davranışın kazandırılmasında, 
 her konu alanında ve 
 her türlü gruplar için kullanılabilecek bir tekniktir.

Soru-Cevap Tekniğinin İlkeleri
 Sorular bütün sınıfa yöneltilmeli
 Gönüllü öğrencilere öncelik verilmeli
 Kolay sorular yavaş öğrenenlere yanıtlatılmalı
 Öğrencilere (yanıt için) yeterli zaman verilmeli. 
 Doğru yanıtlar anında pekiştirilmeli
 Yanlış yanıtlar düzeltilmeli
 İpuçları ve yan sorular sorulmalı 
 Öğrencilere soru yöneltildiğinde seçkisiz bir sıra izlenmeli 
 Tüm sınıfın katılımı sağlanmalı. 
 Öğrencilerin birbirlerine ve öğretmene sorular sormalarına 
olanak tanınmalı. 
 Öğrencilerin düzeyi gözetilmeli.
 Üzerinde durulacak önemli noktalarla 
ilgili sorular hazırlanmalı,
 Sorular dersten önce hazırlanmalı,
 Soruların açık ve anlaşılır olmasına 
dikkat edilmeli, 
 Soruların amacına uygun olmasına 
dikkat edilmeli
 İyi bir sorunun var olan bilgiyi 
yoklamak yerine sınıfın üzerinde 
çalıştığı konuyla ilgili sorunlara çözüm 
arayıcı olması gerektiği unutulmamalı. 

Drama
 Drama, önceden yazılı bir metin 
olmaksızın, 
 katılımcıların kendi yaratıcı buluşları, 
 özgün düşünceleri öznel anıları ve 
bilgilerine dayanarak oluşturdukları 
 eylem durumları ve doğaçlama 
canlandırmalarıdır.


 Bu teknik hem oyuncuya hem de seyirciye yöneliktir. 
 Öğretmen yönetici rolündedir. 
 Öğrenciye sınırlama ve zorlama yoktur. Öğrenci o anda aklına geleni söyler. 
 Etkili ve dikkatli dinleme yeteneğini geliştirir.
 Kişinin kendine olan güvenini artırır. 
 Anlama yeteneğini ve yaratıcılığı artırır. 
 Akıcı konuşmayı geliştirir. 
 Dile hakimiyeti ve iyi ifade yeteneğini geliştirir. 
 Bilgilerin etkili kullanımını sağlayarak onları pekiştirir. 
 Fazla araç-gereç gerekmez. 
 Oyunlar her zaman her yerde oynanabilir. 
 Doğal drama (radyo ve TV yayınlarını taklit etme vb.)
 Biçimsel drama (kuklalar, pantomim vb.)
Küçük çocuklara uygulandığında basit ve kısa oyunlar seçilmeli. 


Rol Yapma (Sosyodrama)
 Öğrenci kendi duygu ve düşüncelerini 
başka bir kişiliğe girerek ifade eder. 
 Yaratıcı düşünce önemlidir. 
 Deneysel bir eğitim tekniğidir. 
 İlk uygulamada gönüllüler seçilmeli. 
 Öğrenciler bir konuşma metninde geçen aynı cümleleri kullanma yerine (duruma uygun olma koşuluyla) kendi cümlelerini kullanabilmeliler. 
 Öğrenciye yapacağı (canlandıracağı) rol hakkında önceden genel bir bilgi verilmeli.


Benzetim
Öğrenmeyi desteklemek üzere gerçeğe uygun 
olarak geliştirilen bir model üzerinde 
yapılan bir öğretim yaklaşımıdır. 
 Örnekler: 
 Pilotların uçuş öncesi yapay koşullarda eğitimi, 
 Tıpçıların kadavra üzerinde çalışmaları, 
 İlk Yardım kursunda manken üzerinde çalışmalar. 


 Bu teknikte öğrenciler bir olaya katılırlar 
ve ona şekil verirler. 
 Olay yapaydır ancak 
 öğrencilerin yaptıkları gerçektir. 


 Öğrencilerin rolleri, işlevleri, görev ve sorumlulukları 
vardır. 
 Öğrenciler problem çözme ve karar verme durumundadırlar. Yani analiz, sentez ve değerlendirme yapmak durumundadırlar. 
 Öğrenci derse katılmakta, güdülenmekte, somut ve yaparak-yaşayarak öğrenme sağlanmaktadır.
 Öğrenciye her zaman anında dönüt verilebilmelidir.
 Öğrenciler bildikleri ilkeleri hayata geçirebilirler. 
 Öğrencilerin iletişim becerileri gelişir. 



Mikro Öğretim
 Öğretmen adaylarına hizmet öncesinde deneyim kazandırmayı amaçlayan bir tekniktir. 
 Yüz yüze eğitimin gerçekleştirilmesi için sınıf içinde uygulanır. 
 Bir öğretmen adayı bir dersin küçük bir bölümünü sunar
 Öğretme işlemiyle ilgili olarak 
 sözlü, 
 yazılı (öneri, katkı ve eleştiriler) ve
 teyple (ve video ile) dönüt alınır. 
 Alınan dönütler ışığında mikro ders yeniden düzenlenir. 
 Bu teknikte en önemli sorun doğal bir ortamın yaratılamamasıdır (Aynı düzeyde bilgiye sahip akran gruplarına ders verme söz konusudur ve bu da pek kolay değildir.). 
 Bu teknikte önemli olan bir konuyu öğretmek değil, bir tekniği uygulamaktır, öğretim basamaklarını başarıyla uygulamaktır. 
 Bir davranış seçilmeli, 
 Amaçlar belirlenmeli, 
 Ders planı hazırlanmalı, 
 Araçlar hazırlanmalı.
 Sunuları yapacakların performanslarını değerlendirmek için "Değerlendirme formları" geliştirilmeli. 
 Belirlenen beceri ve davranışları değerlendirmede kullanılacak ölçütler saptanmalı. 

Eğitsel Oyunlar
 Öğrenilen bilgilerin pekiştirilmesini veya daha rahat bir 
ortamda tekrar edilmesini sağlayan etkinliklerdir. 
 Eğitsel oyunlar öğrenmeye yönelik olmalıdır. 
 Oyunun kuralları sınıftaki herkesin etkin olarak katılımına 
izin verebilmeli ve oyunun belli bir amacı olmalıdır. Oyunun 
kuralları açık seçik anlaşılmalıdır. 
 Eğitsel oyunlara genellikle dersin ortasında ya da sonunda 
yer verilmelidir. 


Kaynakça
 Bilen, M. (1999). Plandan uygulamaya öğretim. Ankara: 
Anı Yayıncılık. 
 Demirel, Ö. (2008). Öğretim İlke ve Yöntemleri: 
Öğretme sanatı (14. Baskı). Ankara: Pegem A 
Yayıncılık. 
 Senemoğlu, N. (2009). Gelişim, öğrenme ve öğretim: 
Kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem A Yayıncılık. 
 Ün-Açıkgöz, K. (2007). Aktif öğrenme. İzmir: Biliş 
Eğitim Yayınları.