MOLA
Mola, çocuk bakımından her türlü etkinliğin kısa bir süre durdurulmasıdır.Mola pekiştirmeye, ödüllendirmeye, ilgi göstermeye ara verilemesi demektir.Bu yöntemi uygulayarak, çocuğunuzu kötü davranışı sırasında içinde bulunduğu pekiştirici ya da haz verici durumdan çabucak uzaklaştırılıp, onun açısından hiç de pekiştirici olmayan , hoşlanılacak bir yanı bulunmayan, sakin, sıkıcı bir yere koyarsınız.Böylece onun mola sırasında, ilgi biçiminde veya başka biçimlerde ödül elde etmesini önlersiniz.
MOLANIN AVANTAJLARI 1.Mola
bir çok kötü davranışı çabucak zayıflatır. 2.Bir kısım kötü davranışa da
tamamen son verir.Onların yerini düzeltilmiş davranışlar alır. 3.Anne babaların
bu yöntemi öğrenip kullanmaları kolaydır. 4.Anne babalar bu disiplin yöntemini
kullanırken kendilerini daha az kızgın ve üzgün hissettiklerini
söylemektedirler. 5.Bu yöntemi kullanan anne babalar, çocuk için saldırgan
olmayan, akla uygun bir model olurlar 6.Mola bittikten sonra anne baba ile
çocuk arasındaki ilişki çabucak normale döner. Mola yönteminin uygulanmasında
ideal olan şudur: Kötü davranışı kendi gözünüzle görmeli ya da duymalısınız ki,
çocuğu hemen molaya gönderebilirsiniz.En etkili olmanın yolu çocuğun kötü
davranışta bulunuşundan 10 sn içinde mola yerine gönderilmesi ya da
götürülmesidir. Molanın sıcağı sıcağına uygulanması, çocuğunuz iki ile dört yaş
arasında özellikle önem taşır.
MOLA YÖNTEMİNE UYGUN KÖTÜ DAVRANIŞLAR Vurmak .Öfke
nöbetleri .Oyuncakları fırlatmak . Başkalarına tekme atmak, ısırmak, tükürmek,
çimdiklemek, saç çekmek ve benzeri davranışlar.
MOLA YÖNTEMİNE UYGUN OLMAYAN KÖTÜ DAVRANIŞLARA
ÖRNEKLER
Çekingenlik, anne babaya bağımlılık veya pasiflik. .İçe
kapanıklık veya korkaklık. .Sinirlilik , aksilik , keyifsizlik. .Giysilerini
veya oyuncaklarını toplamamak. .Ana veya baba tarafından doğrudan gözlenmiş
olmayan davranışlar.
AKILDA TUTULACAK BAŞLICA NOKTALAR
1. Mola, çocuğun
davranışının pekiştirilmesinden, ilgiden ve ödüllendirmelerden geçici olarak
yoksun bırakılması demektir. 2. Azaltmayı istediğiniz bir hedef davranışı seçin
ve bu hedef davranış için mola yöntemini kullanın. 3. Molayı hedef davranışın
yapılışından hemen sonra uygulayın.
İZLENECEK UYGULAMA BASAMAKLARI
.Mola uygulanacak hedef davranışı seçin .Bu hedef davranışın belli bir süre
içinde kaç kez yapıldığını sayın. .Mola için sıkıcı bir yer belirleyin. Hedef
davranış ortaya çıkınca .Çocuğunuzu en çok 10 sn içinde 10'dan fazla sözcük
kullanmadan mola yerine götürün. .Mutfak saatini alıp.......... dakika sonra
çalmak üzere ayarlayın ve çocuğunuzun işitebileceği bir yere koyun.(Mola süresi
çocuğun yaşının her yılı için bir dakikadır) .Saatin çalmasını bekleyin.Çocuğun
saatin çalmasını beklediği süre boyunca onunla her türlü ilişkiyi kesin. .Saat
çaldıktan sonra moladan çıkan çocuğa neden molaya gönderildiğini açıklayın
ETKİLİ MOLA YERLERİNİN ÖZELLİKLERİ
1. Çocuk bakımından sıkıcı ve bıktırıcı bir yer olmalıdır.
2.İçinde hiçbir oyuncak , oyun aracı olmalı veya çocuğun ilgisini çekebilecek
bir nesne olmamalıdır. 3.İyi aydınlatılmış ve güvenli olmalı; ürkütücü bir yer
olmamalıdır. 4.Çocuğun 10 sn içinde kolayca ulaşabileceği bir yer olmalıdır.
5.İki ile dört yaş arası çocuklar için mola yeri olarak dik arkalı, büyükçe bir
iskemle kullanınız. 6.Beş ile on yaş arası çocuklar için ayrı bir mola odası
belirleyin.Mola’nın potansiyel yan etkileri ve dezavantajları; Çocuğun
pekiştireç bulamayacağı bir alana gönderilmesi, uygulayıcı için olumsuz
pekiştirme etkisi yaratabilir ki bu istenmeyen bir durumdur. (Bazı
uygulayıcılar bunu bir teneffüs olarak da kullanabilir.) Çocuk sık ve uzun
zaman aralıkları için mola odasına gönderilirse, bu uygulayıcıya çocuktan
kurtulma fırsatı sağlar. (Mola süresi uzatılarak, mola suiistimal edilebilir.)
Pek çok durumda uygun olmayan davranışı azaltma da etkili olmadığına ilişkin
veri elde edilmiştir. (Ortam yeterice pekiştirici değilse, mola alanında başka
pekiştireçler elde etmek mümkünse, bazı çocuklar molayı daha pekiştirici
bulabilirler). Çocuklar arasında ki bireysel farklılıklar dikkate alınmazsa,
çocukların birinin diğerine karşı pekiştirilmesi ya da cezalandırılması olarak
algılanabilir. Çocuk başka uygun olmayan davranışlar sergileyebilir. Çocuğun
eğitim ortamından uzaklaştırılması akademik performansı olumsuz etkileyebilir.
Mola kullanımı için öneriler; Mola kullanımı, olumlu pekiştirme uygulaması ile
eşleştirilmelidir. Çocuk, bulunduğu ortam ve etkinliklerin mola
alanındakilerden daha cazip olduğunu algılamalıdır. Uygulayıcı molanın etkili
olup olmadığını izlemeli, etkili değilse sürdürmemelidir. Uygulayıcı, zor
davranışlar sergileyen çocukları uzaklaştırma metodu olarak, mola uygulamasını suiistimal
etmemelidir. Mola süresi gereğinden fazla uzatılmamalı davranış durduktan sonra
en fazla 1-3 dakika olmalıdır. Mola alanının pekiştirici olmamasına özen
gösterilmelidir. Mola saldırganlık ve zarar verme davranışları için etkili
olabilirken içine kapanık çocuklar için kullanılmamalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder