İşbirlikli Öğrenme

İşbirlikli Öğrenme

İşbirlikli öğrenme, küçük gruplar oluşturarak bir konuyu çözümlemek, bir görevi yerine getirmek, bir problemi çözmek için ortak bir amaç etrafında çalışma işidir. İşbirlikli öğrenme ,kubaşık öğrenme, işbirlikçi öğrenme, işbirliğine dayalı öğrenme olarak da karşımıza çıkmaktadır.

J. Dewey, Vygotsky, Slovin, Bandura, Piaget gibi kuramcılar işbirlikli öğrenme savunucularıdır.

İşbirlikli Öğrenme Etkili Kullanım İlkeleri

Grup heterojen olmalıdır. Böylece birbirinden öğrenme gerçekleşir.

Öğrenciler arasında rekabet yoktur. Rekabet gruplar arasında olmalıdır.

Başarı ve başarısızlık tüm grup tarafından paylaşılır.

Öğretmen rehberdir.

Paylaşılmış bir liderlik vardır.

Sosyal becerilerin kazandırılmasında etkilidir.

İşbirlikli öğrenme içinde öğrenciler birbirlerinin öğrenmesinden sorumludur.

En pasif öğrencinin bile grubun başarılı olmasında büyük payı vardır.

2 – 6 kişilik öğrenme grupları idealdir.

Öğrencilere sosyal beceriler kazandırılmaya çalışılır.

İşbirlikli Öğrenme İçin Gerekli Koşullar

Olumlu Bağlılık: Bireyin, grubun başarısını kendi başarısı, kendi başarını da grubun başarısı olarak algılayabilmesidir. Bu kavram işbirlikli öğrenmenin temeli sayılmaktadır.

Ortak amaç, ortak rol, ortak kaynak ve ortak ödül gibi kavramlar bu kavram için anahtar kelimelerdir.

Yüz Yüze Etkileşim: İşbirlikli öğrenme için gerekli olan bir diğer koşul da yüz yüze etkileşimdir. Öğrencileri başarı için birbirlerinin çalışmalarını kolaylaştırması, birbirlerini güdülemeleri, birbirlerine yardım etmeleri gibi etkinlikleri kapsamaktadır.

Grup sayıları az tutulmalı ve öğrenciler oturtulurken birbirlerini en iyi görebilecekleri şekilde ayarlanmalıdır.

Bireysel Sorumluluk ve Değerlendirilebilirlik: Her birey yeteneği kadar en iyi şekilde gruba katkı getirir. Burada amaç bir görevi bitirmek için daha çok yardımlaşmadır.

Grubun görevi tamamlamada kimin daha çok yardıma, desteğe ve teşvike ihtiyacı olduğunu bilmesi önemlidir.

Grup İşleyişinin Değerlendirilmesi: Grup üyelerinin kendilerini sürekli kontrol etmelerini sağlayacak imkanın verilmesidir.

Sosyal Beceriler: Öğrencilerin birbirlerini tanımaları ve birbirlerine güvenmeleri, açık ve net olarak iletişime geçebilmeleri, birbirlerini kabul etmeleri ve savunmaları, aralarındaki problemleri yapıcı bir şekilde çözebilmeleri açısından sosyal beceriler önemli yer tutmaktadır.

Eşit Başarı Fırsatı: Herkese yeteneği ölçüsünde görevler verilmesi, gruba yeteneği ölçüsünde katkı sağlamasıdır.

Oluşturulacak koro için öğrenci grupları oluşturulurken sesi güzel olmayan bir öğrenciye notaların kaydını tutma görevi verilmesi gibi.

İşbirlikli Öğrenme Özellikleri

Öğrencinin güdülenmesi ve dikkati üst düzeydedir.

Çünkü yeteneği ölçüsünde işler verilir.

Başarı ve başarısızlık grubun tüm üyelerince paylaşılır.

Psikososyal ve duygusal gelişimi sağlar.

İşbirliği ve sorumluluk duygusu kazandırır.

Düşük yetenekli ve öğrenme güçlüğü çeken öğrencileri de sürece katar.

Zincirleme bir görev dağılımı vardır.

Bunun sorumluluğu öğretmene aittir.

Ortak hareket ve bireysel çaba vardır.

Sosyal öğrenme süreci çalışır.

”BEN” değil ”BİZ” duygusu vardır. Diğer ”BİZ”lere karşı.

Değerlendirme sürecinde hem bireysel hem de grup değerlendirilmesi vardır.

İşbirlikli Öğrenme Türleri

1) Öğrenci Takımları – Başarı Grupları Tekniği: 4-5 kişilik heterojen gruplar oluşturulur. Herkes birbirine yardımcı olur ve birbirinin öğrenmesinden sorumludur. Süreç sonunda küçük sınavdan alınan puanlar grup puanı olarak belirlenir ve grup ödüllendirilir.

2) Takım Turnuva Tekniği: Heterojen gruplar oluşturulur. Her takım turnuva için üyelerini hazırlar. Öğretmen grup öğrencilerine konuyu sunar ve malzemeyi verir. Her hafta turnuva sınavı yapılır. Süreç sonunda en yüksek puanı alan grup turnuvayı kazanır. Turnuva masalarındaki öğrenciler yarışmadan yarışmaya değişir.

3) Takım Destekli Bireyselleştirme: Testlerle öğrencilerin bireysel yetenekleri ölçülür ve geliştirilmeye çalışılır. Takım üyeleri farklı ünitelere çalışır. Her öğrenci diğer öğrencinin cevabını yanıt anahtarı olarak kullanır. Final testi hiçbir şekilde yardımlaşmadan yapılır.

4) Ayrılıp Birleşme Tekniği: Heterojen gruplar oluşturulur. İşlenen konular bölümlere ayrılır. Gruplardaki herkes bir bölümün uzmanı olarak görevlendirilir. Her gruptan bir üye alınır ve yeni bir grup oluşturulur. Aynı bölüm uzmanlarından oluşan bu yeni grup kendi bölümlerine çalışırlar. Bunlar öğrendiklerini döner ve kendi gruplarına anlatırlar. Bütün gruplar tüm konulardan sınav olur. Sonuçlar bireysel olarak puanlanıp grup olarak notlandırılır.

5) Takım Etkinliği: Materyal verilir ve herkes bireysel çalışır. Test yapılır ve bireysel yanıtlanır. Sonra grup üyeleri cevapları tartışılır. Öğretmen yanıtları verir ve grup tekrar tartışır.

6) Karşılıklı Sorgulama: Öğretmen konuyu sunduktan sonra öğrenciler ikili ya da üçlü gruplara ayrılır. Öğretmenler öğrencilere soruların nasıl sorulması gerektiği konusunda bilgi verir. Birbirlerine konuyla ilgili soru sorarlar ve yanıtlarını verirler.

7) İkili Denetim: Dörder kişilik gruplarda önce ikişerli birbirlerini denetleyerek çalışma yapraklarındaki soruları yanıtlarlar. Sonra ikişerli alt gruplarla ikili gruplar yanıtları karşılaştırır.

8) Akran Öğretimi:  Eğitim bilimleri öğretim yöntem ve teknikleri içinde yer alan bir başka işbirlikli öğrenme tekniği de akran öğretimidir. Yetişkinlerle iletişim kurmakta ve çalışmakta güçlük çeken öğrencilere verilir. Her ikisi de öğrencidir. Daha iyi bilen öğrenci az bilen öğrenciyi çalıştırır.

9) Dedikodu: İkişerli gruplar oluşturulur, tartışılır. İkişerli gruplar bütün sınıftaki kişilerle eşleşene kadar devam ettirilir.