Aşağıdaki resimde sizden her kelimenin hangi renk olduğunu sağdan sola, sırayla, sesli ve İngilizce olarak söylemenizi istiyorum. Dikkat edin, kelimenin hangi renkle boyanmış olduğunu söylemelisiniz, kelimenin kendisini değil.
İlk iki sıradan sonra kelimelerin hangi renk olduğunu söylemek zorlaştı değil mi? Kelime ‘blue’ derken green olduğunu söylemek, ‘purple’ yazılıyken ‘red’ demek? Stroop efekti, 1935’lerde John Ridley Stroop tarafından ilk defa kaleme alınmıştır. Bu test bize daha otomatik olan hareketlerimizi (okumak gibi) engelleyip, daha çok kognitif fonksiyon gerektiren (rengi söylemek gibi) hareketleri yapmanın zorluğunu gösterir. Denek, ne kadar doğru ve ne kadar hızlı bir biçimde ilk iki sıradan sonraki kelimelerin rengini testöre aktarabiliyorsa, o kadar ‘intervening stimulus’u (araya giren stimulus) engellemede başarılıdır. Bu test sık sık dikkat eksikliği ve hiperaktivite belirtileri gösteren çocuk ve yetişkinlerde patolojinin boyutunu ölçmek için kullanılır.
Nöropsikoloji literatüründe ketleme yeteneği ve buna yol açan bozucu etkinin (interference effect) değerlendirilmesinde kullanılan araçların başında Stroop Testi (STP) gelmektedir (Lezak, 1995). Bu test otomatik temelli bir kuruluma karşı koyma (renk isimlerini okuma) ve bunun yerine bir başka tepkiyi yapabilme (kelimelerin basımında kullanılan rengi söyleme) becerisini ölçmektedir. STP’de bozucu etki (okuma eğilimi), renk söylemeye ilişkin tepki süresinin uzaması olarak ortaya çıkmaktadır.
STP’nin geleneksel, kağıt-kalem formunun ülkemize standardizasyonu yapılmıştır (S. Karakaş, 2006; S. Karakaş ve diğ., 2008). Stroop Testi TBAG Formu olarak adlandırılmış olan bu nörospsikolojik testte 4 uyarıcı kart ve 5 bölüm bulunmaktadır. STP kartları, STP'nin alttestleri ile yerine getirilen görevler, sırasıyla Şekil 1 ve Tablo 1'de gösterilmektedir. Bozucu etki, 5. bölümde (2. kart) ortaya çıkmaktadır.
Tablo 1. Stroop Testi TBAG Formundaki Alttestler ve Yerine Getirilen Görevler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder