HIZLI KONUŞMA SORUNU (TAKİFEMİ) NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Hızlı konuşma sorununun bir akıcılık bozukluğu olduğunu söyleyen Uzman Dil ve Konuşma Terapisti Sümeyra Öztürk, hızlı konuşma sorunuyla ilgili detayları aktardı. Kişinin konuşma hızı ve oranı normalden fazladır; konuşma ses ve hece yutma, normal olmayan duraksamalar ve tekrarlarla kesintiye uğrar. Konuşma esnasında ses yer yer incelebilir ya da kalınlaşabilir, konuşma monotonlaşabilir, vurgu ve tonlamalar kaybolur. Türkçe vurgu ve tonlamalarla karakterize bir dil olduğu için bu durumda anlaşılırlık oranı daha da düşer. Konuşma organize değildir; kişi ne söyleyeceğinden ve nasıl söyleyeceğinden tam emin değilmiş gibi görünür. HIZLI KONUŞMA SORUNUNA NE NEDEN OLUR? Hızlı konuşma sorununun nedeni tam olarak bilinmemektedir ve yapılan araştırmalar birçok faktörün bir araya gelerek hızlı bozuk konuşma için zemin oluşturduğu üzerinde durmaktadır. Nörofizyolojik etmenler nedenler arasındadır; hızlı bozuk konuşması olan ve olmayan bireylerin konuşma esnasındaki beyin aktiviteleri incelendiğinde farklılık olduğu saptanmıştır. Ayrıca genetik faktörler de oldukça etkilidir. Kişinin 1. derece akrabalarında hızlı konuşma veya kekemelik gibi bir akıcılık bozukluğu olması risk faktörleri arasındadır. Psikolojik faktörler, hızlı konuşma bozukluğunun artmasına neden olabilir. Özellikle kişi ailesi, sosyal yaşamı veya işiyle ilgili bir sorun yaşadığında ya da stres altında olduğu durumlarda (sunum yapma gibi) konuşma hızı artar ve anlaşılırlık daha da azalır. Genellikle kişiler, böyle dönemlerde konuşma bozukluğunun etkilerinden daha fazla zarar gördükleri için terapi desteği almaya daha yatkın olurlar. HIZLI KONUŞMA SORUNUNUN TEDAVİSİ NASILDIR? Öncelikle ayrıntılı bir değerlendirme yapılarak, eşlik eden bir dil ve konuşma bozukluğu olup olmadığı saptanır; eğer varsa önce tespit edilen diğer problemler çözülür. Ardından hızlı bozuk konuşma terapisine başlanır. Tedavinin en önemli basamaklarından birisi kişinin konuşma hızıyla ilgili farkındalık kazanmasıdır. Bunun için ses kaydı, süre tutma gibi teknikler, işitsel geri dönütün geç verilmesini sağlayan DAF cihazları ve hız limiti aşımı uyarısı veren spido-metre cihazlarından faydalanılır. Kişinin konuşmasını planlı ve organize hale getirmek için dil ile anlatım becerileri bir arada çalışılır ve özellikle anlatım sırasında giriş, gelişme ve sonuca dikkat etmesi sağlanır. Terapinin hedeflerinden bir diğeri ise kişinin konuşma esnasında doğru noktalarda durmayı öğrenmesini sağlamaktır. Terapi sonucunda kişi basitten zora doğru konuşma hızını kontrol ederek nefes koordinasyonu sağlamayı öğrenir. Bu aşamada nefes kontrolü, abartılı fonasyon, hece ve ses uzatma, yumuşak başlangıç ve ses perdesi kontrolü gibi teknikler kullanılır. Terapiden elde edilen başarı kesinlikle kişinin motivasyonu ve öğretilen teknikleri günlük yaşamda kullanmasıyla yakından ilişkilidir. Konuşma terapisi ortalama 3 ay sürer ve terapi sonlandırıldıktan sonra hızın tekrar artmaması için belirli aralıklarla kontrol seansları yapılır. ÇOCUK VE YETİŞKİNLERDE TERAPİ Çocuklar sorunun tam olarak farkında olmadıkları için terapiye karşı isteksiz olabilirler. Bu nedenle terapide farkındalık oluşturmak büyük önem taşır. Bazı durumlarda da ebeveynler bunun bir konuşma sorunu olduğunun farkına varmayarak; çocuklarının fazla heyecan gibi nedenlerden dolayı hızlı konuştuğunu ve ortada bir sorun olmadığını düşünerek yardım almayı erteleyebilirler. Yetişkinlerde ise terapide daha kolay ilerleme sağlanır. Bunun nedeni yetişkinlerde farkındalık ve motivasyonun daha fazla oluşu ve kişinin kendi isteğiyle bu sorunu çözmeye yönelik adım atmış olmasıdır. Bu nedenle, hızlı bozuk konuşma şikayetiyle konuşma terapisine başvuran yetişkinlerin oranı çocuklara oranla genellikle daha fazladır.

Yazının tamamı: http://www.hurriyetaile.com/cocuk/cocuk-psikolojisi/hizli-konusma-sorunu-nasil-tedavi-edilir_20369.html?utm_source=copy-paste&utm_medium=copy-paste&utm_campaign=copy-paste-with-url


Hızlı konuşma sorunu olarak adlandırılan takifemi, günümüzün hızıyla mı ilgilidir bilinmez ama birçok kişinin ortak özelliğidir. Hızlı konuşmaların özellikle de heyecanlı anlarla birleştiği durumlarda hiç anlaşılamayan boyutlara ulaşması da iletişim sorunları olarak algılanmaktadır. Hızlı konuşma sorununu tetikleyen birkaç sebep bulunmaktadır, ancak yaşam koşullarının etkileri ile soyutlaşan günümüz dünyasındaki akış hızını da unutmamak gerekir.


IQ seviyesi yüksek insanlarda daha sık görülen hızlı konuşma problemi (takifemi),  konuşurken kişilerin söyleyecekleri kelimeleri daha söylemeye başlamadanakılda birkaç salise önceden düşünüp dil henüz o anda söylenmeye başlanan kelimeyi bitirmeden düşünülen kelimeleri de dile aktarmaya çalışmasıyla ortaya çıkmaktadır. Takifemi sorunu önceleri kekemelik sorunları neticesinde konuşma esnasında takılmaları olan kişilerde bir süre sonra görülmeye başlayan bir problemi olarak da karşımıza çıkabilmektedir. Önceleri konuşmaya başlarken kekeleyen kişilerin kekemelik problemini aşmaya yönelik kelimeleri bir an önce ağızdan çıkarmalarına yönelik hızlıca konuşmaya çalışmalarının bir süre sonra alışkanlık haline gelmesi ile şekillenmiş bir yapı olarak kalmasıyla da ortaya çıkabilmektedir.

Takifemi problemi özellikle bu sorunu yaşayan kişilerin telefon görüşmelerinde kişileri sıkıntıya sokan bir durum olarak gözlemlenmektedir.  Telefon görüşmelerinde hızlı konuşma sorunu yaşayan kişilerin boşluksuz ve hızlı şekilde sıraladıkları kelimeleri telefonda karşıdaki kişiler anlamakta zorluk çekerler.  Bu sebeple sürekli pardon, “anlayamadım” ,”tekrarlar mısınız ?” gibi sorularla muhatap olmak zorunda kalan kişilerdir hızlı konuşma sorunu yaşayanlar olarak tanımlanabilir.

Takifemi bozukluğu tedavisi mümkün olan bir akıcı konuşma bozukluğu olsa da bunun çaresi hastalık gibi ilaç tedavisine ihtiyaç duyan bir yapı olarak algılanmamalıdır. Konuşmanın akıcılığı ancak kontrollü şekilde şekillendirilmiş bir yapının kişinin konuşma sistemine dahil edilmesi ile yavaşlatılabilir. Bu da uzun ve sık periyotlarda yapılacak konuşma seanslarının ciddiyetle her hafta belli periyotlarda kişiye empoze edilebilmesi ve bireysel bir düzende uygulanması ile başarılabilir. Fakat elde edilen başarının acemisi olan kişilerin öğrendikleri kontrollü konuşma yapısını pekiştirmeleri seanslarda elde ettikleri tecrübeleri sürekli egzersizlerle desteklemeleri ve belli periyotlarla uzanmaların onları desteklemeleri ile kalıcı bir boyuta ulaşabilecektir. Bu yüzden eğitim sürecinin tamamlanmasının ardından kişinin dikkat etmesi gereken dönem de başlamış olacaktır.

Bir önceki yazımız olan Harf Hataları başlıklı makalemizde harf hataları, harf hataları hastalık mıdır ve harf hataları nasıl ortaya çıkar hakkında bilgiler verilmektedir.