Çocuklar büyüdükçe kendi işlerini yardım almadan yapmak isterler. Diş fırçalamaktan tutun da, saç taramaya kadar pek çok işi çocuklar belirli bir yaştan sonra tek başlarına yapabilirler. Her ne kadar bazı kaygılı anneler çocuklarının yardımsız bir şekilde öz bakım ihtiyaçlarını karşılamalarına izin vermeseler de; bireyselleşebilme, ince motor becerilerinin ve özgüven gelişimi için çocukların tek başlarına küçük de olsa bir şeyler yapabilmeleri çok önemlidir. Peki, çocuklar hangi yaşta neleri yapabilirler?
Kaşık ve çatal kullanma: 18 aylık bir çocuk kendi başına kaşıkla yemek yiyebilir. Elbette ki dökmeden yemesini beklemek çok gerçekçi olmaz. Bu sebeple aman dikkat; etraf kirlenmesin diye çocuğunu kendi yediren annelerden olmamaya özen gösterin. Yoksa çocuğunuz anaokuluna başladığında bile sizin yedirmenizi bekleyebilir. 4 yaşına gelmiş bir çocuk tıpkı bir yetişkin gibi çatal ve kaşık kullanarak, hatta biraz yardım ve modelleme ile bıçakla bile yemeğini dökmeden yiyebilir.
Giyinme ve Soyunma: Yaklaşık 2.5-3 yaşına gelmiş bir çocuk düğmesini açabilir, 3-4 yaşlarındaki bir çocuk düğmelerini ilikleyebilir ve ayakkabılarını yardımsız giyebilir, yardımsız bir şekilde pantolon/etek veya kazağını giyebilir, 4.5 yaşındaki bir çocuk terliklerini giyerken sağı sağa solu sola giymeyi başarabilir.
Tuvaleti kullanma: 18 aydan sonra çocuklar altının ıslandığını haber verebilirler. Yaklaşık 2.5 yaşından sonra da çişini ve kakasını tutup söyleyebilir ve yardım alarak tuvalete oturabilir. 3 yaşından sonra ise çocuklar yardımsız bir şekilde tuvalete oturabilir, külotunu indirip çekebilir, poposunu silebilir.
Ev işlerine yardım etme: 2.5 – 3 yaşındaki bir çocuk oyuncaklarını toplayabilir, 4 yaşındaki bir çocuk yatağını toplayabilir. 3 yaşından sonra evdeki getir götür işlerini yapabilir, sofranın kurulmasına ve toplanmasına yardım edebilir, bahçeyi sulayabilir, komşuya gidip istenileni alabilir.
Anne-baba olarak siz ne yapabilirsiniz?
Desteklemek ve güven vermek çocuklar için çok önemlidir. Tam olarak yapamasa bile çabasını takdir etmek, yapamadığı için onu aşağılamamak, bağırmamak, sakin bir şekilde doğrusunu yapması için ona yardım etmek ve onunla gurur duyduğumuzu söylemek çocuklarda özgüven gelişimi için temel basamaklardandır. Ancak bir işi yapamadığı her an yardıma koşmak da iyi değildir; çocuğun deneme yanılma yöntemiyle doğruyu bulması gelişimi için önemlidir. Çocuklar gelişim açısından birbirinden farklılık gösterebilirler. Kimi çocuk çok hızlıca bu basamakları geçerken, kimileri daha yavaş öğrenebilir. Ancak çocuğunuz yukarıda bahsedilen becerilerin hiç birisini gerçekleştiremiyorsa veya öğrenmek için hiçbir ilgi göstermiyorsa bir uzmana danışmanızda fayda vardır.
Yazar: Uzman Klinik Psikolog İpek Gökozan, Madalyon Psikiyatri Merkezi
www.ipekgokozan.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder