DİKKAT EKSİKLİĞİNDE BELLEK ÇALIŞMALARI-2

DİKKAT EKSİKLİĞİNDE BELLEK ÇALIŞMALARI-2

BAK, RESMİNİ ÇEK, BAĞLANTI KUR:

Üç Temel Hafıza Becerisi

2. RESMİNİ ÇEK- Anılarınızın Zihinsel Resimlerini Yaratın (İmgeleme)

Dün, akşam yemeğinde ne yediniz?

Fizik dersindeki Kuvvet’in formülü neydi?

Yılbaşında neredeydiniz ve üzerinizde ne renk elbise vardı?

Bunları düşünürken beyinizde resimler aradınız, eğer resimler açık ve netse çabuk cevap verdiniz, eğer resimler berrak değilse daha çok düşündünüz. Eğer resim yoksa ya da bulamamışsanız cevap veremediniz.

Dikkat eksikliği olan ya da okul başarısızlığı olan öğrencilerin aslında en büyük sorunu işte bu resimlerin berrak olmayışı ve tabii ki bunları nasıl kullanacaklarını bilmemeleridir.

I. bölümde bahsettiğim; arkadaşınızın bu sabah ne giydiğiyle ilgili o görüntüye geri dönün. Kırmızı bluz, siyah pantolon ve ayakkabılar, deri ceket. Görüntüyü canlandırırken zaten ikinci temel beceriyi de geliştiriyorsunuz - RESMİNİ ÇEK. Hatırlamak istediğiniz bilginin zihinsel bir resmini yaratıyorsunuz. Sonra sadece resmi çekiyor ve gördüğünüz şeyi tanımlıyorsunuz. Canlı ve anılmaya değer görüntüler yaratmak, onları uzun süreli hafıza deposuna yerleştirir.

Resimlerin iki şekli olabilir, gerçek ya da hayali. Gerçek bir resim gerçekten ne gördüğünüze odaklanarak ve gözlenen görüntüyü zihinsel bir resme yerleştirmek için bilinçli bir çaba sarf ederek, gerçek bir gözlem yapmayı içerir. Hayali resimler kendi hatıra ve fantezilerinizden yarattıklarınızdır, ama yine de hafızanızda zihinsel bir resim olarak yerleşirler. Hayali resimler gözlediğiniz bir görüntünün bir fantezi bozukluğu da olabilir.

Hepimizin beyninde kayıp ya da gizli nesneleri aramamıza ve geri getirmemize yardım eden içgüdüsel olarak kullandığımız gerçek resimler vardır. Arama imgelerini etkin bir şekilde kullanma yeteneğimiz, muhtemelen dolaşan avlarını böyle imgelerle görsel olarak ayırt eden avcı atalarımızda uyum sağlayıcı bir gelişme olarak evrim geçirmiştir. Benzer şekilde biz de onları masadaki kısmen gizli yeşil dosyayı ya da sepetteki kirli şanslı basketbol kazağını hemen geri çağırmak için kullanırız. Benim evdeki kütüphane raflarımın düzensizliği ve aşırı kalabalığına rağmen eğer hafızamda yerleşmiş güçlü bir arama imgesi varsa belirli bir kitabın yerini bulmakta çok az sorun yaşarım "üzerinde iki beyaz çizgi ve daire benzeri çiçekler olan mavi bir kitap". Çocuklar hayal güçlerini kullanmada doğuştan yeteneklidir. Yaşla birlikte azalmaya meyilli aktif fantezi yaşamları vardır. Yetişkin olunca bize bu doğal yeteneği daha kontrollü, mantıklı düşünmeyle değiştirmek için bastırmamız öğretilir. Bir çocuğun acayip fantezileri ve hayal gücü ortalama bir yetişkinde Psikotik (anormal) düşünme sayılabilir. Etkin öğrenme ve hatırlama teknikleri geliştirmeye yardım etmek için bu doğal yaratıcı içgüdüleri yeniden alevlendirmeliyiz.

Parlak, renkli, zenginleştirilmiş ve ilginç resimler hareketli, üç boyutlu ve ayrıntılı olanlar hafızada en iyi tutunanlardır.

“İMGE NE KADAR AYRINTILI OLURSA ONU SONRA HATIRLAMAK O KADAR KOLAY OLUR.”

Ayrıntıya odaklanma hareketi daha iyi dikkat etmemize ve imgenin içerdiği bilgiyi öğrenmemize yardım eder. Resimlerinizin bir ya da daha fazla yönünü değiştirmek, abartmak ve onlara kişisel anlam yüklemek daha kolay öğrenilmesini ve daha sonra da hatırlanmasını kolaylaştırır. Yeni bilgiyi kendimiz için ne kadar canlı ve yaratıcı bir şekilde canlandırırsak, zihinlerimizde o kadar etkili bir şekilde tutunur. Hayal gücü, bilgiyi depolama ve hatırlama yeteneğimizi artırdığı sürece istediğimiz kadar canlı, duyarlı ve güçlü olur.



Zihninizde hatırlamak istediğiniz kelimeyi yazacağı*nız- gerçek bir imge yaratabilirsiniz, ama çoğu insan için kişisel ya da duygusal anlam içeren sembolik bir imge daha çok işe ya*rar. Diyelim ki arabamı büyük bir otoparkın 3A alanına park ettim. Eğer arabanızın camında ya da tepesinde kocaman ve renkli bir şekilde 3A yazdığının görsel imgesini ya da zihin*sel bir resmini yaratabilirim

Ama bana göre arabamın üzerinde uçan üç arının imgesini canlandırmak daha etkili bir strateji olur. Benim arılara karşı ki*şisel bir ilgim var ve arabamın üzerinde uçan Üç kocaman Arı varken ona yaklaşmak ilginç olurdu. Ben bu imgenin zihinsel bir resmini çekerim ve zihinsel resmimin duygusal doluluğu onu hafızamda yerleştirmeye yardım eder. Başka biri için araba*larında oturan ÜçAyı canlandırmanın daha büyük bir duygusal etkisi olabilir - belki de en sevdikleri çocukluk öyküleridir.Etkili canlandırma tekniklerini geliştirme yolları için Zihinsel Resim Egzersizleri kutusuna bakın.



Zihinsel Resim Egzersizleri

Rahat bir koltukta oturun, gözlerinizi kapatın ve ister bir nesne, durum, kişi ya da hayvan olsun aklınıza ge*len ilk şeyi düşünün. Şimdi nasıl göründüğü ya da hissettirdiğiyle ilgili daha büyük ayrıntıları hayal etmeye çalışın. Ne kadar çok duyu organı kullanırsanız o kadar etkili olacaktır
Aşağıdakilerin her biri için renkli, canlı ve ayrıntılı bir görsel imge yaratmaya çalışın (örn. normal bir gül yeri*ne üzerinde çiy damlaları, hanım böcekleri ve dikenli sapları olan parlak sarı bir gül canlandırın):
Hayvan
Mutfak gereci
Alet

3. Aşağıdakilerin her birini gözünüzde canlandırın, ama onları hafifçe değiştirin ki bir şekilde alışılmamış olsun*lar (örn. peruklu bir otomobil, pantolon askısı takan bir yılan):
Masa
Stadyum
Stetoskop
Uçak

4. Aşağıdaki mekânların her birinin görsel imgesinde gö*rebileceğiniz üç ayrıntıyı listeleyin:
Alışveriş merkezi
Araba yıkama
Futbol sahası
Banka



Kaynak:

Şimşek, Ramazan, (2010) Dikkat Dağınıklığını Önleme ve Beyni Etkili Kullanma Kılavuzu, (Hermes yayınları) İmleç Kitap, İstanbul 2.Basım