Hiperaktif Çocuğumuzu Olumlu Davranışlara Nasıl Yönlendirebiliriz?

Çocuklarınız davranışlarını kontrol edemiyorsa; o zaman bu davranışları onlar için, “Siz şekillendirmelisiniz.”

İyi Davranışları Övün

Başlarda, beklediğinize azıcık yakın olan davranışları bile övün. Ufak şeylerle başlayın; örneğin: “verilen bir işi doğru yapma” ya da “siz telefonda konuşurken sessiz kalabilme” gibi. Diğer çocuklar için “normal” sayılabilecek davranışları da övün; örneğin: “uyarılmadan ödeve başlamak gibi.” Davranış doğru olarak her tekrarlanışta övgünüzü belirtmekten çekinmeyin. Açık ve anlaşılabilir konuşun. Böylece çocuk, hangi davranışının ne sebeple övgü aldığını anlayabilsin ve tekrarlama isteği duysun; örneğin: “Bu sabah pek usluydun.” yerine, “Bu sabah gürültü yapmadığın ve biraz uyumama izin verdiğin için teşekkür ederim.”

Ödüllendirin

Çocuğunuzu başını derde sokmadığı için ödüllendirmeyin ancak doğru davranış sergilediğinde ödüllendirin.

Rahatsız Edici ama Zararsız Davranışları Görmezden Gelin

Nelerin zararsız olduğuna karar verin ve onları görmezden gelin. Rahatsız edici davranışların aksini yaptığında övün; örneğin: Eğer çocuğunuz kapıları çarpıyorsa ve siz de bunu görmezden gelmeye karar verdiyseniz, kapıyı çarpmadığında, “Kapıyı yavaşça kapadığın için teşekkür ederim.” demelisiniz.


Zaman Çizelgesine Bağlı Kalın

Organize olamayan çocuğunuzun, gün içinde yapacağı şeyler için değişmeyen bir zaman çizelgesine ihtiyacı vardır, hergün aynı zamanda yemek yemek, uyumak ve ödev yapmak gibi.

Çocuğunuzla Konuşurken Olumlu Kelimeler Kullanın

Son bulmasını istediğiniz davranışı tekrarlamayın. Örneğin: “Onu derhal buradan çıkar!” yerine, “Lütfen yemeğini mutfakta ye.” demelisiniz.

İstenmeyen Davranışların Bir Bedeli Olsun

Dikkat Eksikliği ve/veya Hiperaktivite Sendromu olan bir çocuk için sebep sonuç ilişkisini kavramak diğer bir çocuğun bunu kavramasından çok daha fazla önem taşır.
Sakın acımasız cezalar vermeyin. Odasına yollayın, kazanmış olduğu haklarında kısıntı yapın ya da anlaşma yoluna gidin. Ama asla kurallarınızdan ödün verip sözünüzden dönmeyin!
Eğer istenmeyen davranışlar, zaman zaman tepki verilmeyerek ödüllendirilirse (yani çocuk istediğini elde ederse) iş bir kumarbazın kumar oynama tutkusu gibi alışkanlık yaratacaktır, çünkü çocukta daima “ya bu sefer de görmezden gelinirse” düşüncesi yerleşecektir.


Sonuçlar, anında harekete geçirilmelidir. Çocuğunuzun söylediğinize tepki vermesi için otuz saniye tanıyın, yapmazsa hemen sonucunu uygulayın. Eğer yapılmasını istediğiniz şeyi birden fazla tekrarlarsanız o zaman çocuğa sözünüzü dinletmek için başka şeyler de yapmanız gerektiğini öğretmiş olursunuz, örneğin: lafınızı dinletmek için yerinizden kalkmak gibi.

Tek Bir iş Verin

Çocuğunuza isteğinizi bir kez de kendi ağzıyla tekrarlatın, işi bitirmesini bekleyin ondan sonra diğer bir iş verin.

Söylenmeyin, Harekete Geçin!

Çocuğunuzun istenmeyen bir davranışta bulunduğu zamanlar; üzülmek, bahane yaratmak, moral vermek ya da “bir şans daha tanımak” zamanı değildir. Çocuğunuza hangi kurala uymadığını ve bunun sonucunda ne olacağını açıklayın.