25 Aralık 2012 Salı

Hiperaktivite Yetişkinlikte Devam Eder Mi?

Yapılan araştırmalar, çocukluk döneminde 'dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu' yaşayan kişilerin üçte birinin erişkinlik döneminde de bu hastalıkla mücadele ettiklerini gösteriyor. Uzmanlar, hastalığın erkeklerde kadınlardan 2-3 kat daha fazla görüldüğüne dikkat çekiyor.

Çocukluk döneminde oldukça yaygın olarak görülen Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu'nun (DEHB) temel belirtileri, dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik ve dürtüselli olarak biliniyor. Bazı çocuklarda dikkat eksikliği ve aşırı hareketlilik/dürtüsellik bir arada seyrederken, bazılarında sadece aşırı hareketlilik ve dürtüsellik ya da sadece dikkat eksikliği görülebiliyor. Yapılan araştırmalar, çocukluk döneminde görüldüğü bilinen hastalığın erişkinlik döneminde de devam edebileceğini gösteriyor. Araştırmaların sonuçlarına göre DEHB'li çocukların yaklaşık üçte birinde hastalığın erişkin yaşlarında da devam ediyor. Uzmanların diğer çalışmaları bu oranların yüzde 40-60'lara kadar yükselebileceğine işaret ediyor. Hastalığın erkeklerde kadınlardan 2-3 kat daha fazla olması ise dikkat çekiyor.

TEK SUÇLU GENLER Mİ?

Hastalık tablosunun ortaya çıkışında biyolojik faktörlerin ve genetik geçişin önemli rolü oynadığını söyleyen Memory Center Nöropsikiyatri Merkezi'nden Psikiyatri Uzmanı Dr. Semra Baripoğlu, "Araştırmalar bazı olası genleri ortaya çıkarmış; ancak henüz hiçbir gen, hastalığın kesin sorumlusu olarak gösterilemiyor. Çalışmalar gen-çevre ilişkisi üzerinde yoğunlaştı" dedi.

ERİŞKİNLER HASTALIKTAN HABERSİZ YAŞIYOR

Erişkin DEHB yaygın bir hastalık olmasına karşın, hastaların yüzde 20'den daha azı tanı konup tedavi edildiğine dikkat çeken Dr. Baripoğlu, "Çocukluk çağında aşırı hareketlilik daha sık görülürken, erişkinlerde dürtüsellik ve dikkat eksikliği ile ilgili belirtiler ön plandadır. Hastalık erken dönemde yakalanıp tedavi edilmediği takdirde; tabloya başka psikiyatrik hastalıklar da eklenmekte ve çok ciddi psikolojik, mesleki ve sosyal kayıplara yol açıyor. Kişinin zeka düzeyi (IQ) yüksek olsa bile, DEHB'nun yaşam kalitesini son derece olumsuz etkilediği biliniyor" diye konuştu.

TEDİRGİN UYUYORSANIZ...

Hastalığın günlük hayatı da etkilendiğini belirten Dr. Baripoğlu, şu belirtilere dikkat çekti: "Erişkin DEHB'li bir kişide duygusal iniş çıkışlar sıktır. Birkaç gün gayet keyifli iken izleyen günlerde sinirli ve gergin olur. Kolay mutlu olamaz, hayal kırıklıkları ile baş edemez. Öfkesini yatıştıramaz, ufak tartışmaları kavgaya dönüştürür. Rekabetçi ve iddiacıdır; tehlikeyi ve riski sever. Uyku düzeni bozuktur, çok az ve tedirgin uyur."

PSKİYATRİK HASTALIKLAR EŞLİK EDEBİLİR

"Erişkin DEHB olanlarda depresyon, manik-depresif bozukluk, kaygı bozukluğu, tik bozuklukları, tourette sendromu, uyuşturucu madde kullanımı, uyku bozuklukları, öğrenme güçlükleri ve kişilik bozuklukları sıklıkla tabloya eşlik ediyor" diyen Dr. Baripoğlu, bu kişilerin mutlaka uzmanlardan destek alması gerektiğini söyledi. Dr. Baripoğlu, şöyle devam etti: "İlaç, psikoterapi tedavisi gibi çeşitli tedavi yöntemleri bulunuyor. Bu aşamada kişiye göre tedavi önemli"

Hastalığı yaşayanlarda görülen özellikler

Dikkatsizlikle ilgili olarak:

Ayrıntılara dikkat edemez, sık hata yapar. Bir işle uğraşırken dikkati kolayca dağılır. Kendisiyle konuşulurken dinleyemez, aklı başka yerde gibi görünür. Yönergeleri izleyemez, başladığı işi bitiremez. Yapması gereken işle ilgili organize olamaz. Sürekli dikkat gerektiren işlerden kaçınır, bu tür işleri sevmez. Sık sık bir şeyleri kaybeder. Dikkati dış uyaranlarca kolayca dağılır. Sık sık unutkanlık yaşar. Aşırı hareketlilikle ilgili olarak:

Elleri ayakları oturduğu yerde bile kıpır kıpırdır. Bir yerde uzun süre, sakince oturamaz, hemen ayağa kalkar. Bir etkinliği sakin bir şekilde sürdüremez. Çoğu zaman hareket halindedir, işlerini ayakta dolaşırken yapar. Çok konuşur, dinlemekten hoşlanmaz. Dürtüsellikle ilgili olarak:

Kendisine soru sorulduğunda bitmesini beklemeden yanıt verir. Sıklıkla başkalarının sözünü keser ya da işinin arasına girer. Çok sabırsızdır, sıra bekleyemez.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder