Kızlara Yönelik Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Değerlendirme Testi

Kızlara Yönelik Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Değerlendirme Testi

DEHS’li kızların farkedilmesine yardımcı olacak bir kendi-kendini değerlendirme testi

Aşağıda, kızlarda DEHS’nin muhtemel belirtilerini gösteren bir kendi kendini değerlendirme anketi yer almaktadır. Bu tarzda hazırlanmış tek test budur. Kızlarda DEHS’ye ilişkin sorunlar ve deneyimler “içseldir”, bu nedenle başkaları tarafından gözlenemez. Bir çok DEHS değerlendirme sistemi öncelikle diğer kişiler(anne, baba ve öğretmenler) tarafından bildirilen, gözlemlenebilir davranışlar üzerine odaklaşır. Kızlarda DEHS’ye ilişkin bir çok deneyim “içselleştirilmiş” olduğundan uğraştıkları sorunları ancak doğrudan doğruya onlara sorarak öğrenebiliriz.

Liste henüz standart hale getirilmemiştir, bu nedenle tanı koymak amacıyla kullanılmamalıdır. Bir kız listede yer alan maddelerin büyük bir bölümünü kendisi ile ilişkilendiriyorsa, bu mutlaka DEHS’li olduğunu göstermez. Ancak, maddelerden bir çoğunu işaretlediği takdirde profesyonel bir değerlendirme yaptırmak uygun olabilir. En ideali, bu kontrol listesinin kız tarafından ebeveynlerden biri, öğretmen veya bir profesyonel eşliğinde bir kez daha gözden geçirilmesidir. Böyle bir inceleme daha önce dikkat çekmemiş önemli sorunların tartışılmasını sağlayabilir.

KIZLAR İÇİN DEHS KENDİ-KENDİNİ DEĞERLENDİRME TESTİ

Her maddeyi, bu duygu veya davranışın sizin kişisel deneyimlerinizle ne kadar benzerlik gösterdiğini belirtmek üzere aşağıda verilen sayıları kullanarak işaretleyin.

0 = bana hiç uymuyor; bu bende hemen hemen hiç olmaz
1 = bana çok az uyuyor; bu bende olur ama, çok sık değil
2 = bana çok uyuyor; bu bende sık sık olur
3 = tıpkı ben; bu bende hemen hemen her zaman olur



__ 1. Sınıftakilerin çoğu verilen görevi bitirdiği zaman, benimki henüz bitmemiş olur.

__ 2. Çok fazla düş kurarım.

__ 3. Bazen öğretmeni dinlemeye çalışırken dikkatimi toplayamam, zihnim dağılır.

__ 4. Bazen öğretmen tarafından derse kaldırılacağım diye çok korkarım, çünkü soru neydi emin olamam.

__ 5. Sınıfta mahçup olurum, çünkü ne yaptığımın farkında değilmişim gibi gelir.

__ 6. Ders aralarında koridorlarda kendimi rahatsız hissederim.

__ 7. Sınıf arkadaşlarımın yanında çekingenim.

__ 8. Söylemek istediğim bir şey olsa bile, sınıfta parmak kaldırıp, gönüllü olarak konuşmak benim için zordur.

__ 9. Ev ödevime başlamakta zorlanırım.

__ 10. Sınıfta konuştuğum veya kıkırdadığım için başım derde girer.

__ 11. Sınıfta otururken veya ödevimi yaparken tırnaklarımı yer veya başka bir şeyler çiğnerim.

__ 12. Yapmamaya çalışsam bile diğer insanların sözünü keserim.

__ 13. Bazen diğer kızlar “kaba” veya “zorba” olduğumu söyler.

__ 14. Diğer kızlardan farklı olduğumu hissederim.

__ 15. Ben bir “Erkek Fatma”yım.

__ 16. Dikiş atılmak üzere veya kırılan kemiklerden ötürü hastaneye gitmek zorunda kalmıştım.

__ 17. Yazım düzensiz.

__ 18. Uzun zaman yazı yazdığım zaman elim acır.

__ 19. Arkadaşlarımla tartışmalarım olur.

__ 20. Kapı pervazı veya masaların köşeleri gibi şeylere kaza ile çarparım.

__ 21. Sınavlarda dikkatsizlik hataları yaparım.

__ 22. Bazen diğer kızlar benden hoşlanmaz, ama nedenini anlayamam.

__ 23. Bazen, sinirli olduğum zaman istemediğim şeyler söylerim.

__ 24. Benim için okul projelerini tamamlamak gerçekten güçtür.

__ 25. Yavaş okuyorum ve okuduğumu hatırlamıyorum.

__ 26. Ödevlerimi veya imzalanmak üzere eve getirdiğim belgeleri okula götürmeyi unutuyorum.

__ 27. Bir görev veya ödeve ilişkin tüm talimatları hatırlamakta güçlük çekiyorum.

__ 28. İlgimi çeken bir konuda olmadıkça okuduğum bir şeye bir kaç dakikadan fazla yoğunlaşmam zor.

__ 29. Bir sınava hazırlanmış olsam bile, sınav sırasında bu bilgileri hatırlayamıyorum.

__ 30. Bir projeye başlamak için mümkün olan son dakikaya kadar beklerim.

__ 31. Ödevlerimi geç veririm.

__ 32. Ödevimi yapmak için gereken, doğru kitapları okuldan getirmeyi unuturum.

__ 33. Verilen ödevin ne olduğunu yazma fırsatı bulamam.

__ 34. Duygularımın diğer kızların çoğundan daha fazla incindiğini hissederim.

__ 35. Okulda çok utangaçım.

__ 36. Sık sık kendimi sanki ağlayacakmış gibi hissediyorum.

__ 37. Sporda iyi olmadığımı düşünüyorum.

__ 38. Diğer kızlarla rekabet etmekten hoşlanmıyorum.

__ 39. Bazen bana sanki hiç bir şeyi doğru dürüst beceremiyormuşum gibi gelir.

__ 40. Çalışma masamı düzenli tutmak benim için zor.

__ 41. Odam çok dağınık.

__ 42. Annem babam kötü bir niyetim oladığı halde yaptığım şeyler için bana kızar.

__ 43. Anne babamın yapmamı söylediği şeyleri yapmayı unutuyorum.

__ 44. Çok sık karnım ağrır.

__ 45. Çok sık başım ağrır.

__ 46. Sık sık okula veya başka aktivitelere geç kalırım.

__ 47. Sık sık servisi kaçırırım.

__ 48. Sabah yataktan kalkmakta güçlük çekerim.

__ 49. Annem babam sabah okula gitmek için hazırlanmamın uzun sürdüğünü düşünür.

__ 50. Sınıfta, diğer çocukların yaptıkları yüzünden dikkatim dağılır.

__ 51. Biri yakınımda kalemini hafifçe vurarak tıpırtı yaptığında veya ciklet patlattığında rahatsız olurum.

__ 52. Ödevimi yapmaya çalışırken saatin tik takları veya dışarıda bir kuşun ötmesi gibi hafif sesler dikkatimi dağıtır.

__ 53. Keşke öğretmenim benim her şeyi doğru yapmak için ne kadar uğraştığımı bilseydi.

__ 54. Bazen öğretmenim bana çok kızdığında ne hata yaptığımı anlamıyorum.

__ 55. Annem babam bana daha fazla gayret etmem gerektiğini söylüyor.

__ 56. Sık sık zamanın nasıl geçtiğini anlamıyorum.

__ 57. Sınıfta hareketsiz oturmak bana zor geliyor, çünkü kıpırdama ihtiyacı ve sıkıntı duyuyorum.

__ 58. Hareket ederken, örneğin spor yaparken, koşarken veya dansederken kendimi çok daha iyi hissediyorum.

__ 59. Diğer kızlar gibi yalnızca oturup konuşmaktan değil, aktif olmaktan hoşlanıyorum.

__ 60. Çantam dağınık ve düzensizdir.

__ 61. Kalabalık mağazalara gitmekten hoşlanmam.

__ 62. Anne babamla bir yere gittiğimde, ilgimi çeken bir şeye bakmak için onlardan ayrılırım.

__ 63. Yerine koymadığım şeyleri bulmak için çok zaman harcarım.

__ 64. Annem babam benim çok yaratıcı olduğumu söyler.

__ 65. Diğer kızlar sınıfta olan bir olaya gülerken, ben her zaman olayı yakalayamam.

__ 66. Bazen bir kız arkadaşım bimediğim bir nedenle bana küsüyor ve ben nedenini bilmiyorum.

__ 67. Ev ödevimi yaparken bana yardım etmese bile, yanımda birinin oturması yararlı olur.

__ 68. Bazen yemek yemeyi unuturum.

__ 69. Bazen tuvalete gitmek için son dakikaya kadar beklerim.

__ 70. Annem babam uyku saati geldi dediğinde henüz hiç uykum gelmemiş olur.

__ 71. Yatağıma yattıktan sonra uykuya dalmam uzun zaman alır.

__ 72. Video veya bilgisayar oyunlarını kendi kendime saatlerce oynayabilirmişim gibi gelir.

__ 73. Yemek saatlerinde her zaman acıkmış olmam.

__ 74. Sık sık “bir dakika sonra yapacağım” der, sonra da unuturum.

__ 75. Geceleri aklımdan düşüncelerim hızla geçtiği için uykuya dalmam zor olur.

__ 76. Bir gruba katılmak istediğim zaman, onlara nasıl yaklaşacağımı bilemiyorum.

__ 77. Çoğu zaman canım sıkılır.

__ 78. Kuyrukta beklemekten hoşlanmam.

__ 79. Hareketsiz oturmak zorunda olduğumda sık sık ya bir şeyler karalarım ya da elimde bir şeylerle oynarım.

__ 80. Sınıfta sıkılırım ve uykum gelir, ama ayağa kalktığımda uykum açılır ve enerji dolarım.

__ 81. Arkadaşlarım benim “hiper” olduğumu söyler.

__ 82. Parlak ışıklar ve yüksek sesler beni çok rahatsız eder.

__ 83. Sık sık bir şeyler kaybederim.

__ 84. Benimle “uyurgezer” diye dalga geçerler.

YENİYETME KIZLAR İÇİN EK SORULAR

__ 1. Ev ödevlerini ve teslim tarihlerini takip etmek benim için çok zor.

__ 2. Ne kadar uğraşırsam uğraşayım genellikle geç kalırım.

__ 3. Konuşurken konudan konuya atlarım.

__ 4. Verilen ödevleri genellikle son dakikada yaparım ya da geç veririm.

__ 5. Annem, babam ve öğretmenlerim okulda daha fazla gayret göstermemi söyler.

__ 6. Annem babam benim sorumsuz olduğumu söyler.

__ 7. Arkadaşlarım bazen gereğinden fazla tepki gösterdiğimi söyler.

__ 8. Çok sık kaygıya kapılırım.

__ 9. Bazen hiç bir sebep olmasa bile karamsar ve kederli olurum.

__ 10. Adet görmeme bir hafta kala karamsarlığım ve duygularım çok yoğunlaşır.

__ 11. Çabuk sinirlenirim.

__ 12. Sabırlı olmakta güçlük çekerim.

__ 13. Keşke annem ve babam lisenin benim için ne kadar zor olduğunu anlayabilselerdi.

__ 14. Okuldan eve döndüğümde kendimi zihnen bitkin hissederim.

__ 15. Uyanık kalmak için çok fazla kola veya kahve içerim.

__ 16. Öfkelendiğim veya sinirlendiğim zaman, kontrolümü kaybeder bağırmaya veya haykırmaya başlarım.

__ 17. Düzenli olmama çok zor.

__ 18. Lise bazen bana çok ağır geliyor.

__ 19. Bir sınava gerçekten hazırlanabilmemin tek yolu sınavdan bir önceki gece geç saatlere kadar çalışmaktır.

__ 20. Bazen sakinleşmek için yemek yerim.

__ 21. Annem ve babam beni çok fazla eleştiriyormuş gibi geliyor.

__ 22. Dans, futbol, binicilik veya diğer sporlar gibi fiziksel aktivitelerle enerjimi boşaltmanın bir yolunu bulduğumda kendimi çok daha sakin hissederim.

__ 23. Arkadaşlarımın yanındayken daima yanlış bir şey yapıyor veya söylüyormuşum duygusuna kapılırım.

__ 24. Genellikle gün boyunca kendimi yorgun hisseder, ama akşam olunca ayılırım ve o zaman hiç uykum gelmez.

__ 25. Araba kullanmaktan korkuyorum.

__ 26. Trafik kazaları yapmıştım veya hız nedeniyle durdurulmuştum.

__ 27. Bana okulda başarılı olabilmek için arkadaşlarımdan daha fazla çalışmam gerekiyormuş gibi gelir.

__ 28. İyi notlar alabilmek için, dersten başka hiç bir şey yapmamam gerekir.

__ 29. Her döneme iyi notlar almaya kararlı olarak başlar, ama bunu uzun zaman sürdüremem.

__ 30. Genellikle geç kaldığım veya bir şeyler unuttuğum için günlük yaşamım telaş, heyecan ve karmaşa dolu.

__ 31. Sevdiğim öğretmenlerin derslerinde daha başarılıyım.

__ 32. Notlarım A’lar, D’ler ve F’ler arasında değişir.

__ 33. Sigara içerim.

__ 34. Ödevimi yapar, sonra da vermeyi unuturum.

__ 35. Gelecek için endişeliyim.

__ 36. Mezun olduğumda ne olmak istediğim konusunda hiç bir fikrim yok.

Bu soru formu bir tanı koyma aracından ziyade, DEHS olasılığı söz konusu olduğunda uygulanabilecek, kızlara özgü bir öz-soruşturma olarak görülmelidir. Bir kız bu soruların büyük bir çoğunluğun “evet” diyorsa profesyonel bir değerlendirme yaptırılması önerilir.